Het waarom van mijn werk

Het waarom van mijn werk

Regelmatig heb ik met onderwerpen te maken die eigenlijk nog nooit goed zijn gevisualiseerd. Vaak bestaan er wel veel foto's van en zie je ook schema's, maar een echte plaat die uitlegt hoe iets werkt en eruit ziet is er over het algemeen niet. Dat is wat mijn werk zo interessant maakt.
De schema's die er al bestaan zijn te verdelen in twee categorieën. De eerste categorie bestaat uit schema's die gebruikt worden bij de opbouw en het gebruik van een onderwerp. Denk hierbij aan de schema's die op verschillende plekken van een productieproces hangen om de temperatuur of processnelheid in de gaten te houden. Deze schema's kloppen in principe wel, maar zijn vaak moeilijk te lezen. Processchema's vallen hieronder.

De tweede categorie is bedoeld om niet-deskundige mensen duidelijk te maken hoe iets werkt. Bij dit soort schema's is het eigenlijk van veel minder belang hoe iets er in werkelijkheid uitziet, het schema moet vooral het proces duidelijk maken aan mensen die niet gewend zijn processen te lezen. De tweede categorie wordt meestal "infographic" genoemd.

Beide zijn meestal plat, het is maar een hoogst enkele keer dat er gebruik wordt gemaakt van een 3d ruimte. De eerste wordt over het algemeen met een CAD programma gemaakt en bestaat uit lijntjes, driehoeken en vierkantjes met cijfers en tekst. De tweede categorie wordt vaak in Illustrator gemaakt en is kleuriger en intuïtiever. Zulke schema's zijn erg handig in begripvorming, maar vertellen niet alles.
En mijn werk dan? Ik streef ernaar dat de visualisaties die ik maak, zonder meer herkend worden door de mensen die met dat specifieke onderwerp bezig zijn én dat het er mooi uitziet.
Waarom maak ik dan niet gewoon foto's?
Meestal moet ook ik ervoor zorgen dat ik laat zien hoe een proces of onderwerp werkt. Bij mijn werk is het net zo belangrijk als bij de processchema's dat wat ik maak klopt. Foto's zorgen daarbij vaak voor problemen omdat je soms door de bomen het bos niet meer ziet of omdat een foto dingen laat zien die de mensen, die betrokken zijn bij dat specifieke onderwerp, niet willen laten zien. Ik heb meer vrijheid. Ik kan dingen weglaten die er niet toe doen of zaken toevoegen die kunnen verduidelijken. Voorbeelden:

Voor TNO magazine moest ik laten zien hoe de CATO (CO2 Capture, Transport en Opslag) er uitziet. CATO is een installatie die achter bijvoorbeeld een olieraffinaderij kan worden geplaatst om op een milieuvriendelijke manier de door de raffinaderij geproduceerde CO2 op te vangen voordat het de atmosfeer in gaat. Een foto van de CATO laat een wirwar aan buizen, ketels en trappen zien. Het ziet er indrukwekkend uit, maar hoe de installatie in elkaar zit lees je niet af door goed naar zo'n foto te kijken; dat blijft toch die bomen en het bos. Een schema van de CATO (zie schema helemaal bovenaan in dit blog) verduidelijkt veel meer, maar boeit eigenlijk niet: het ziet er eenvoudig uit en spreekt niet tot de verbeelding. Zie je een schema of een infographic (tweede illustratie in dit blog) van de CATO, dan weet je eigenlijk nog niet hoe die eruit ziet. Het naast elkaar laten zien van een schema, infographic en foto zorgt er niet voor dat mensen nu precies weten hoe de installatie werkt omdat de meeste mensen geen idee hebben hoe een schema te vertalen is naar de werkelijkheid.
Daarom maak ik illustraties die wel laten zien hoe, in dit geval, zo'n CATO eruit ziet. Ik laat buizen en andere structuren weg die er voor het begrip niet toe doen, waardoor de belangrijkste onderdelen worden verduidelijkt en ik zorg ervoor dat de kijker het gevoel krijgt naar iets te kijken wat hij in werkelijkheid ook zo zou kunnen zien (inclusief een gevoel van grootte door er, als het even kan, minstens één mens aan toe te voegen). In het geval van de CATO was het ook erg moeilijk om foto's vanuit een andere hoek te maken, terwijl je ook daar vrijheid in zou willen hebben. Verder zul je in werkelijkheid nooit zien dat een kolom is opengesneden waardoor je de binnenkant kunt zien of dat er handige verwijzingen staan met tekst die uitleggen waar je naar zit te kijken.

Een ander voorbeeld is de testopstelling van het Ariane 5 motorframe waar ik al eerder over geschreven heb. Dit is een goed voorbeeld voor twee dingen die je met een foto niet kunt doen: ik maak onderdelen doorzichtig zodat je kunt zien wat erachter zit en ik kan onderdelen weglaten die soms moeilijk uit een foto zijn weg te photoshoppen. Dat laatste was heel belangrijk voor de opdrachtgever van TNO, Dutchspace en is een wens waar ik vaak tegen aanloop. Veel van de onderwerpen die ik visualiseer zijn namelijk uniek door één bedrijf ontwikkeld. Het "overall" ontwerp van zulke onderwerpen is vaak te raden door concurrenten, maar je wilt natuurlijk geen bedrijfsgeheimen prijsgeven. Het mooie is dat die bedrijfsspecifieke onderdelen er vaak niet toe doen om begrip krijgen over de werking. Je kunt ze dus heel gemakkelijk weglaten zonder de draad te verliezen. Ook in dit geval had een schema of infographic weinig toegevoegd aan het begrip en was een foto te veel van het goede geweest.