Wat is nou precies een fictief dienstverband?

[matthijs]

Deze post gaat niet specifiek over de VAR, maar het leek me aanverwant genoeg om het hier te posten.

Bij het rondstruinen op het internet kom je een hoop tegen over het begrip "fictief dienstverband". Echter, ik kom eigenlijk tegenstrijdige dingen tegen.

Enerzijds zie je op veel sites het volgende onderscheid. Een "echte dienstbetrekking" is een dienstverband wat de werkgever en wernemer ook als zodanig bestempelen, middels een arbeidsovereenkomst (al dan niet op papier). Een "fictieve dienstbetrekking" is dan een dienstverband wat wel aan de voorwaarden voor een dienstverband voldoet (persoonlijke arbeid, beloning, gezagsverhouding), maar niet als zodanig bestempeld is (bijvoorbeeld een freelancer die volgens de Belastingdienst eigenlijk gewoon in loondienst is).

Anderzijds lees ik op de site van de Belastingdienst dat een "echte dienstbetrekking" elke arbeidsrelatie is die aan de drie voorwaarden voldoet (dus volgens mij ook al hebben de "opdrachtgever" en "opdrachtnemer" een overeenkomst van opdracht op papier gezet). Er is sprake van een "fictieve dienstbetrekking" in een aantal specifieke, voorgedefinieerde gevallen (zoals bij aanemers, garnalenpellers, etc.) Deze opvatting wordt ook ondersteund door de Beleidsregels UWV en BD voor de beoordeling en vaststelling van een dienstbetrekking, hoewel daar de eisen voor een fictieve dienstbetrekking niet uitdrukkelijk genoemd staan en een "echte dienstbetrekking" daar volgens mij een "privaatrechtelijke dienstbetrekking" wordt genoemd).

Is er dus gewoon een hoop rommel op het internet te lezen en is mijn interpretatie van de Belastingdienstsite correct, of zie ik nog iets over het hoofd?

Overigens lijkt het ook zo dat er in de wet loonbelasting geen onderscheid gemaakt wordt tussen echte en fictieve dienstverbanden en dat deze scheiding en de de drie eisen aan een dienstverband meer uit de jurisprudentie komen dan daadwerkelijk uit de wet. Zie ik dat goed?

[ramon fincken]

Ik zou het niet weten, maar ben jij toevallig al zelf wat wijzer geworden?

[Aspon]

Mattijs,

Een fictieve dienstbetrekking vindt je terug in de sociale verzekeringwetten (WW, ZW, WAO, enz). Bij de SVW spreekt men over 'kring der verzekerden'. Dat zijn dus o.a. alle werknemers met een gewoon dienstverband, maar 'de kring' wordt daarna nog uitgebreid met een aantal categorien. Zie artikel 4 van de WW. Deze arbeidsverhoudingen die gelijk worden gesteld met 'echte dienstbetrekkingen'.

[matthijs]

Hoi Aspon, bedankt voor je uitleg.

Vanuit het belastingsperspectief ben ik ook iets wijzer geworden. In mijn startersgesprek met een medewerker van de belastingdienst hebben we het hier ook even over gehad en de volgende conclusie getrokken (merk op dat dit mijn eigen samenvatting van het gesprek is, deze tekst is niet door de Belastingdienst geschreven):

Er zijn drie soorten dienstbetrekkingen: Echte, fictieve en
oneigenlijke. Een echte dienstbetrekking betekent dat er arbeid wordt
verricht, tegen betaling, met een gezagsverhouding. Van een fictieve
dienstbetrekking is sprake in een specifiek aantal gevallen, die op de
site van de belastingdienst worden genoemd. Van een oneigenlijke
dienstbetrekking is sprake bij inkomen uit een vroegere
dienstbetrekking, zoals een uitkering of pensioen (dit laatse is niet
besproken, maar heb ik achteraf nagezocht).

Tot slot is er nog de term "Verkapte dienstbetrekking", wanneer een
werkgever en werknemer pretenderen dat ze opdrachtgever en opdrachtnemer
zijn en er dus geen loondienstcontract is, maar de belastingdienst hun
relatie wel als dienstbetrekking beoordeelt. In dit geval is er gewoon
sprake van een "echte dienstbetrekking" (en niet van een "fictieve
dienstbetrekking", zoals op het internet veel gezegd wordt).