Persberichten schrijven in 20 stappen (Boekrecensie/overzicht)

[Adine Versluis]

Persberichten schrijven in 20 stappen (Boekrecensie/overzicht)

Ik kreeg onlangs mijn eerste échte opdracht voor het schrijven van een persbericht. Hoewel ik er tijdens mijn studie wel een aantal geschreven had, stonden alle “regels” me niet meer helemaal helder voor de geest, dus ben ik op zoek gegaan naar een boekje met alle ins en outs van een persbericht. Zo kwam ik terecht bij Persberichten schrijven in 20 stappen van Berend Schilder, onderdeel van de serie Communicatie Memo van Kluwer en slechts 69 échte pagina’s dik.

Dit boekje beschrijft op een heldere manier alle stappen die je moet doorlopen om een goed persbericht te schrijven. Het gaat daarnaast niet alleen over het schrijven zelf, maar ook over de aanlevering en de juiste strategie om ook daadwerkelijk geplaatst te worden.

Wanneer een persbericht?
Schilder begint met te stellen dat je niet altijd zomaar klakkeloos een persbericht uit moet sturen. Er moet een goede reden voor zijn en je persbericht dient echt nieuwswaarde te hebben. Zo zorg je ervoor dat je doelgroep, journalisten, je bericht ook willen plaatsen. Om te bepalen of je bericht nieuwswaarde heeft kun je het toetsen aan de zes A’s en de I en hoewel dit rijtje niet voor ieder nieuwsblad geldt, geeft het zeker een richtlijn:

→ Afwijking
→ Actualiteit
→ Afzender
→ Aanbod
→ Aantallen
→ Afstand

→ Impact

Als jouw bericht scoort op deze punten, ben je volgens Schilder al een grote stap dichterbij publicatie.

Het schrijven van een persbericht
Voor het schrijven van een goed persbericht kun je uitgaan van de vijf W’s en eventueel nog de H:

→ Wie?
→ Wat?
→ Waar?
→ Wanneer?
→ Waarom?

→ Hoe?

Door deze punten direct al in de lead (de introductie) te verwerken, weten mensen direct of het artikel voor hen van belang is. In tegenstelling tot bijvoorbeeld een verhaal werk je niet naar het einde toe, maar zorg je ervoor dat je op volgende levels het verhaal dat je in de lead hebt samengevat steeds een stukje verder uitbouwt. Essentieel is hierin om er rekening mee te houden dat persberichten kunnen worden ingekort: zorg ervoor dat alle belangrijke informatie zo hoog mogelijk staat, dan kun je er vaak van op aan dat je kernpunten bewaard blijven na het inkorten van de tekst.

Een aantal tips voor het schrijven van een pakkende lead:
→ Beperk het gebruik van bijzinnen
→ Vermijd de passieve vorm
→ Richt je op één kernpunt

Het schrijven van een kop
Schilder behandelt het schrijven van koppen in drie aaneensluitende hoofdstukken. Belangrijk is dat de kop aanspreekt, de boodschap volledig omvat en daarnaast ook nog eens prikkelend is. Eventueel kun je de kop nog versterken door het plaatsen van een iets duidelijkere subkop. Een goede start is bijvoorbeeld het verwerken van een uitspraak van een bron in je kop.

De indeling en verzending van een persbericht
Schilder geeft regelmatig aan dat er per dag onnoemlijk veel persberichten binnenkomen op een redactie. Het is dus zaak om te zorgen voor een zo duidelijk mogelijk bericht, zodat journalisten eerder geneigd zijn het te plaatsen. Belangrijk hierin is de opmaak van het persbericht. Hiervoor geldt een standaard, namelijk:

→ Afzender
→ PERSBERICHT (om verwarring met een brief aan de redactie te voorkomen)
→ Dag van versturen
→ Kop
→ Plaatsnaam (komt voor de lead)

→ Persbericht (denk om de dikgedrukte lead, witregels en de tussenkopjes van maximaal drie woorden)

→ Paginanummers (bijvoorbeeld 1 van 2)
→ EINDE PERSBERICHT
→ Noot voor de redactie (contactpersonen, extra informatie, beeldinformatie, etc.)
→ Bijlagen (extra achtergrondinformatie die niet binnen het bericht past)

Om ervoor te zorgen dat je persberichten ook daadwerkelijk geplaatst worden, let je op een duidelijke verzending: je voegt het persbericht bijvoorbeeld niet toe in een attachment. Daarnaast mail je niet naar één specifieke redacteur, maar naar de redactie in zijn geheel. Zo voorkom je miscommunicatie tijdens afwezigheid van een bepaalde redacteur. Indien mogelijk kun je de kans van plaatsing vergroten door je artikel ’s morgens te versturen als de redactie volledig bemand is en bij voorkeur niet op vrijdag of zaterdag, als er meestal al voldoende vulling voor de krant is.

Zorg er na verzending van het persbericht voor dat de contactpersoon altijd bereikbaar is voor vragen of opmerkingen. Journalisten willen een contactpersoon bij vragen binnen enkele minuten kunnen bereiken en spreken dan het liefst met iemand die alles van het onderwerp weet. Let hierop bij het invullen van de contactpersoon!

Leuke aanwinst
Het boekje van Berend Schilder lees je in één adem uit en is zeker praktisch als je relatief weinig ervaring hebt met het schrijven van persberichten. In principe staan de belangrijkste punten hierboven genoemd, zodat je ook zonder het boekje goed aan de slag kunt! Mocht je toch een eigen exemplaar willen, loont het ook wel om op marktplaats te kijken, dit dunne boekje kost nieuw namelijk ongeveer 18 euro, oftewel een eurokwartje per pagina.