Keuzestress deel 2: Gespannen visies
12 januari 2009 geplaatst om 19:06 door Wendy Mozes
Het leggen van een directe verbinding tussen je gevoel en verlangens kan veel duidelijkheid opleveren. Daarnaast zijn ook je persoonlijke overtuigingen en je gedrag van groot belang om keuzestress te voorkomen of te lijf te gaan. Dit geldt trouwens voor elke vorm van stress en hangt niet specifiek samen met de spanning rondom het selecteren.
Psycholoog Albert Ellis (de bedenker van de REBT –voorheen RET- ) heeft de volgende gezichtspunten geobserveerd die volgens hem een effectieve leefwijze in de weg staan:
- Geliefd zijn en gemogen worden (ze moeten altijd van me houden)
- Competent zijn (ik moet getalenteerd zijn)
- Je zin krijgen (mijn plannen moeten altijd lukken)
- Gekwetst zijn (mensen die mij iets verkeerd doen zijn schuldig en dienen gestraft te worden)
- In gevaar verkeren (gevaar houdt altijd angst in)
- Zonder problemen zijn (dingen mogen niet verkeerd lopen)
- Een slachtoffer zijn (alle narigheid die ik meemaak komen door krachten buiten mijzelf)
- Vermijding (het hebben of verkrijgen van zelfdiscipline is moeilijk)
- Tyrannie van het verleden (wat er in het verleden gebeurd is, bepaalt mijn toekomst)
- Passiviteit (geluk bestaat uit het vermijden van narigheid, ik amuseer mij slechts i.p.v. dat ik mij werkelijk engageer)
Altijd, niets en moeten
Wat opvalt bij deze tien visies, is dat zij vaak het woord ‘altijd’, ‘alles’ en ‘moeten’ in zich herbergen. Het is aan te raden in situaties waarin je gespannen bent te letten op jouw eigen gebruik van: altijd, nooit, moeten, niets, alle, ik heb geen keuze, ik ben/word gedwongen. Volgens Ellis zijn dit ‘irrationele opvattingen’, zij vinden in de werkelijkheid niet plaats. Je hebt volgens hem meestal (ik wilde ‘altijd’ gebruiken, maar ik corrigeerde mijzelf nog net op tijd) de keuze om de uitdaging die je tegenkomt van één of van meerdere kanten te bekijken. Dit zou dan ook kunnen betekenen dat er geen ‘juiste’ keuze bestaat.
Gestresste grenzen
Altijd en nooit geven limieten aan. Immers: vaker dan altijd bestaat niet en minder dan nooit ook niet. Denkpatronen die een begrenzing inhouden, verkeren in ‘gevarenzones’. Je beredenatie loopt vast, want als de uiteindelijke grens is bereikt, is er geen speelruimte meer voor groei en ontwikkeling. Wat je dan kunt doen, is de signaalfunctie van je gevoel raadplegen (om te achterhalen wat je op dit moment nodig hebt) om zo jezelf weer in beweging te krijgen.
De samenleving waarin wij op dit moment leven wordt vaak gekenmerkt door het leveren van topprestaties, snelheid, het beste uit jezelf halen. Dit hoeft in principe nog geen stress op te leveren, mits je deze visies niet gaat koppelen aan: moeten, continue, voortdurend, constant, steevast, elke, allemaal, nihil, geenzins, niemand, nimmer enz. Het is niet nodig (en ook niet gezond) om altijd op je toppen te presteren, nooit een fout te maken, alles laten te bepalen door je eerdere belevenissen, te zorgen dat er niets verkeerd gaat. Denk daarbij ook eens aan de denkwijze die je misschien (goedbedoeld) hebt meegekregen van je ouders: als je altijd je best doet, komt alles goed. En let ook op de mening die jouw medemens (b.v. klanten, geliefden, familieleden) over je vormt: jij levert altijd prachtig werk, je staat altijd voor me klaar of: ik heb helemaal niets aan jou. Grote kans dat dit niet geheel met de realiteit overeenkomt.
Of het een, of het ander
Om nog even terug te komen op keuzestress in het bijzonder: vaak hebben we het idee dat als we het één kiezen, we het ander laten schieten. Dit is het zogenaamde of/of idee. De tegenhanger van de of/of gedachte is de en/en visie. En/en ideeën vragen om het aanboren van nieuwe denkwijzen. Vraag je bijvoorbeeld maar eens af op welke manieren er meerdere behoeften van jou tegelijkertijd vervuld kunnen worden. Brainstormen helpt je bij het ‘vergroten van je speelvlak’ . En let op: je alleen richten op het vervullen van al je wensen kan je hinderen om andere, ook mooie en vruchtbare verbindingen, voor te stellen.
Wendy Mozes
Stress en Performance Counsellor
Totaal aantal reacties 0
Reacties
Totaal aantal trackback-signaleringen 0
