Vergoeding voor hergebruik van mijn tekst

[Adine Versluis]

Oorspronkelijk geplaatst door erix

Je kunt nooit onbewust afstand doen van je rechten . Gelukkig maar.
De vuistregel is bij auteursrecht altijd: "Vraag het de maker". Voor een vertaling die voor twee doeleinden gebruikt wordt, heb je als maker ervan auteursrecht op de vertaling. De afnemer mag deze vertaling uiteraard voor meerdere doeleinden gebruiken, tenzij je daar aparte afspraken over hebt gemaakt. In de praktijk is dit onwenselijk voor de opdrachtgever, het beperkt hem natuurlijk nogal. Bovendien kan hij de tekst daarna door een ander laten vertalen voor een ander doel.

Het voorbeeld van de foto was een beetje misleidend. Tarieven voor fotografie worden onder andere bepaald door de aard en omvang van de exposure. Dus een blad met een hoge oplage, of het plaatsen van grote foto's leidt tot andere kosten dan een blad met lage oplage of het plaatsen van een heel klein plaatje. Daarbij worden afspraken vooraf gemaakt over voor welke media het beeld mag worden gebruikt. Van blad naar web doorplaatsen leidt uiteraard ook tot een andere exposure en dat heeft dus ook gevolgen voor de betaling. Het auteursrecht blijft normaal van toepassing. Schend je dat recht, dan moet je alsnog betalen (bij teksten vaak 300% van het oorspronkelijke honorarium, ik raad iedere auteur aan zijn eigen materiaal te Googlen).

Afspraken over de (meervoudige) inzet van vertalingen door de opdrachtgever zou je kunnen maken, zodat je bij een hogere inzet meer honorarium vangt, maar in principe is de oorspronkelijke tekst natuurlijk nog steeds van de opdrachtgever en dus is dat een beetje krom. Alsof je huis - na de verbouwing - ook een beetje eigendom wordt van de aannemer.

Maar misschien zijn hier wel vertalers die ervaring hebben met gedifferentieerde tarieven, afgestemd op het (aantal) gebruiksdoel(en) van het eindproduct?

Mij werd onlangs tussen neus en lippen door meegedeeld dat de vertaling dus wel voor twee dingen werden gebruikt. Normaal gesproken zou ik hier geen problemen mee hebben (en ook niet eens naar vragen), maar als iemand het op zo'n moment nog even noemt, ("dat je 't even weet") dan slaat de twijfel toch even toe. Ik ga niet expliciet zeggen "doe wat je ermee wilt", maar vraag me nu even af of en hoe ik op zo'n mededeling nog zou moeten reageren.

Voor wat betreft je laatste vraag; ik heb eigenlijk nog nooit aan een opdrachtgever gevraagd voor hoeveel doelen hij of zij de vertaling/tekst wil gebruiken. In principe doe ik nergens afstand van en ga ik uit van fair use. Hiervoor heb ik dus geen gedifferentieerde tarieven. Wél zou ik ingrijpen als heel iemand anders gebruik ging maken van iets wat niet door of voor hem/haar gemaakt is.